Wiersze wybrane - Halina Poświatowska

Wiersze Poświatowskiej uczą nas, aby doceniać wagę każdej chwili, otwierać się na to, co przychodzi z zewnątrz, nie szukać usprawiedliwień dla własnych ambicji, realizować siebie i być jak stale płynąca lawa – nie zastygać w żadnej gotowej formie. Opowiadają o pasji życia, której nie złamała nawet choroba. Choroba będąca wyrwą w potoku codziennego czasu. Diametralnie zmieniająca optykę i punkt widzenia. Przynosząca cierpienie i naznaczająca chorego stygmatem smutku. Kluczowym atrybutem naszego istnienia jest wtedy poczucie niepewności, świadomość nieustępliwego zagrożenia upadkiem na dno troski: o siebie, jutro, potem. I niemożność pogodzenia się z lękiem, że nie znajdzie się jakiejś sankcji wyrywającej nasze życie z kontekstów absurdu. Egzystencjalizm Poświatowskiej może wynikać, ze zrozumienia i wyciągnięcia ostatecznych konsekwencji z myśli, że istnieją ujęcia rzeczywistości, których nie sposób wyeksplikować, bądź zakorzenić w jakimś niosącym pocieszenie, kontekście. Ta poezja pokazuje rzeczywistość jako przypadkową i tajemniczą, taką której blask w końcu zostaje cieniem.

odkąd ptaki odfrunęły z moich słów

i gwiazdy zgasły

nie wiem jak nazwać

strach i śmierć i miłość

przyglądam się dłoniom

bezradne

oplatają jedna drugą

i moje usta milczą

bezimienne

wyrasta nade mną niebo

i coraz bliższa

bez imienia

ziemia rozkwita

Wiersz Poświatowskiej bardzo często jest kanalizacją tęsknoty, przy której traci się rezon, odchodzi od zmysłów. Poezja pojawia się tam, gdzie zawodzi praktyczne i pragmatyczne myślenie. Można pisać bezmyślnie i pospiesznie, ale i wolno, ważąc każde słowo, licząc sylabę, zestawiając akcent. Czyli poezja powstaje w wyniku braku, jest kompensacją, może być konsolacją. Poezja jest mową najbardziej ludzką, ponieważ to w niej człowiek maksymalnie skrócił dystans do świata, myśli, uczuć, innego. Dobra poezja jest intymną koniecznością, wejściem w zapis, gdyż wszystkie inne sposoby skanalizowania tego, co przychodzi, zawiodły. To nie jest towarzyska zabawa dla pensjonariuszek ścigających się na efektowne metafory, a prawda czyjegoś losu, który pozwala mi bardziej zrozumieć swój.

trzeba nam dużo prostych słów

jak

chleb

miłość

dobroć

aby ślepi w ciemności

nie zgubili

właściwej drogi

trzeba nam dużo ciszy ciszy

i w powietrzu i w myśli

abyśmy usłyszeli głos

cichy nieśmiały głos

gołębi

mrówek

ludzi

serc

i ich bolesny krzyk

pośród krzywd

pośród tego wszystkiego

co nie jest

ani miłością

ani dobrocią

ani chlebem

Poświatowska w wielu lirykach usiłuje przeniknąć tajemnicę istnienia, i pyta czy życie to jedynie pasmo klęsk, otoczone nicością, wydane umieraniu, i skazane na samotność. Dobitnie zdaje sobie sprawę, że poczucie kresu jest przyrodzonym stanem człowieka. Zadaje pytania: czy człowiek się oszukuje, ulegając działaniu własnych zmysłów? Czy rzeczywistość odpowiada naszym o niej wyobrażeniom? Czy wiara w godność człowieka znajduje wciąż wielu wyznawców? Czy jesteśmy dobrze przystosowani do orientowania się w naturze świata? Czy życie dostatecznie wyposażyło nas w umiejętność rozumienia siebie nawzajem? Czy da się zaspokoić głód uczuć, nie raniąc przy tym innych? Czy człowiek sprawuje nad sobą samokontrolę, czy działa pod wpływem niekontrolowanych impulsów i popędów? Czy świat może nadal żyć w sztuce, choćby usypany z popiołów? Zostawiam siebie i Państwa, z pytaniami! Z wersami:

żyje się tylko chwilę

a czas –

jest przezroczystą perłą

wypełnioną oddechem

Bartosz Suwiński